Tomatenbedrijf CombiVliet heeft altijd met scholieren gewerkt. ‘’Sommige bedrijven zijn in het verleden gestopt met scholieren, maar wij vonden het belangrijk en te leuk om te stoppen. Ze brengen leven in de brouwerij.’’, zegt manager HRM en communicatie Martine van der Meer. ‘’Maar het is soms best een uitdaging hoor, zo’n groep met pubers!
Het is een interview op afstand, maar dat weerhoudt Martine niet van een ruimte mate van openhartigheid over de inbreng van scholieren op het tomatenbedrijf , dat naast vestigingen in Maasdijk en ’s-Gravenzande ook teeltbedrijven heeft in Middenmeer (Noord-Holland en Rilland (Zeeland).
Hoe belangrijk is de inzet van scholieren binnen CombiVliet?
‘’Onze scholieren zorgen er ook voor dat je flexibeler met onze arbeid om kunnen gaan, want onze inleenkrachten willen ook weleens op vakantie of een dagje verlof. Door onze scholieren kunnen we op zaterdag de werkzaamheden afmaken. Ook in vakanties en op feestdagen komen ze werken, dan kunnen de andere mensen vrij nemen. We werken voor de planning met combivliet.online, een app waar de scholieren zich aan/af kunnen melden. En zo wordt een sluitende planning gemaakt.’’
Zit er een verschil tussen de verschillende vestigingslocaties?
‘’Qua scholieren is er geen verschil, het is een spiegel van de samenleving, van een schoolplein. We hebben verschillende tomatenrassen in belichte en onbelichte tuinen, dus daar zit wel verschil in. In de onbelichte tuinen hebben we in de wintermaanden geen werk. In de belichte tuinen is de teeltwisseling meestal in de zomer/najaar. Dan is er wat minder werk. Verder hebben we voor de locaties in Middenmeer en in Rilland busvervoer, omdat veel scholieren op een afstand van meer dan 10 kilometer wonen, het is daar niet drukbevolkt als in het Westland. In het Wetland komen de scholieren uit de regio op de fiets of scooter.’’
Hoe weten jullie scholieren te werven en te binden?
‘’Gezelligheid is iets wat ze belangrijk vinden. En natuurlijk geld verdienen! We hebben een speciaal beloningsysteem. We betalen scholieren boven het cao-loon, om aantrekkelijk te blijven als werkgever. Verder hebben we een bonussysteem bovenop het standaardloon dat ze ontvangen. Hiermee kunnen ze dus extra geld verdienen. We zijn nu bezig met een pilot op gebied van Gamification, waarin ze een in een soort game-omgeving, CombiCoins kunnen verdienen op basis van aanwezigheid, prestatie, arbeidsduur, doelen, ect. Deze doelen noemen we quests. Ze komen hierbij in verschillende levels terecht en kunnen hiermee items (T-shirts, muziekbox, ect.) verdienen en bovendien CombiCoins sparen. Deze kunnen ze verzilveren in geld of prijzen. Hiermee willen we het productie werk leuker maken.’’
En teambuilding?
‘’We hebben jaarlijks een uitje of er wordt een feest op de locaties georganiseerd. Vorig jaar zijn we bijvoorbeeld naar Walibi geweest met de locatie Westland. Ze krijgen maandelijks onze nieuwsbrief en we zorgen ervoor dat ze zich gewaardeerd en welkom voelen. Werving gaat via-via. Dat werkt ook het beste. We hebben op onze website een standaard sollicitatieformulier, waarbij ze direct bij de juiste locatie terechtkomen. Als ze aangeven via wie ze bij ons terecht zijn gekomen, ontvangt deze persoon hier ook nog een beloning voor.’’
Hoe constant is de groep op deze locaties?
‘’Je ziet op elke locatie een vaste groep scholieren en een paar scholieren die na 1-2 jaar toch iets anders gaan zoeken. Dat is gewoon een feit. Het kan namelijk zijn dat dit werk niet bij je past. Het is om 7.00 beginnen en ’s-middags vrij nu is ’s-middags vrij geen probleem doorgaans, maar je moet wel in de vroege ochtend uit je bed kunnen komen. Sommige jongeren gaan daarom liever in de supermarkt werken in de avonduren of in het weekend. Zelf vond ik het vroeger altijd heel prettig om in de middag vrij te zijn en naar het strand te gaan. Als je vroeg bent begonnen, had je en geld en vrije tijd. Als je tot het middaguur op bed blijft liggen, heb je vaak nergens geen zin meer in en heb je geen geld. Maar dit is voor iedereen anders. Het is ook net wat de ouders verwachten van hun kinderen. Sommigen hoeven niet te werken. Zelf denk ik dat het een stukje ontwikkeling is, een eigen werkkring, eigen geld verdienen, eigen verantwoordelijkheid.’’
Wat doen jullie om ze gemotiveerd te houden?
‘’Zoals ik al eerder zei, het moet gezellig zijn, maar er moet ook duidelijkheid zijn. Iedereen moet het naar z’n zin hebben dus onze bedrijfsleiders houden dit goed in de gaten. We zien dat de kinderen op 13-jarige leeftijd binnenkomen en echt nog hun weg moeten vinden. Binnen een jaar voelen ze zich steeds meer thuis. En worden het hele andere kinderen. Zelfstandiger. Je ziet de groei. Werk is niet alleen geld verdienen, maar ook heel goed voor hun persoonlijke ontwikkeling.’’
Voor welke activiteiten worden scholieren ingezet?
‘’We hebben in het handboek voor scholieren, dat elke scholier krijgt, een overzicht staan wat ze volgens de wettelijke arbo-richtlijnen mogen doen. Als jongere mag je bijvoorbeeld niet met machines werken. We houden dit goed in de gaten en doen alles om de veiligheid van de kids te waarborgen. Wat scholieren bij ons in de tomaten doen, zijn werkzaamheden als bladsnijden en oogsten. Dit verschilt per tomatensoort. Verder houden we rekening met de arbeidstijden, want een kind moet ook kind kunnen zijn. Hier zijn duidelijke normen voor. We moeten ze weleens afremmen omdat ze te enthousiast zijn. Het moet leuk en verantwoord blijven.’’
Zijn er mogelijkheden om zich binnen CombiVliet te ontwikkelen?
‘’Scholieren die aangeven dat ze meer willen, kunnen zich ontwikkelen tot teamleider. Dit betekend dat je je collega’s mag begeleiden. Nieuwe kinderen in mag werken. Als je je toekomst in de tuinbouw ziet, gebeurt het ook regelmatig dat scholieren doorstromen in het bedrijf naar een vaste functie. Dit kan op alle gebieden zijn, gebieden die we zelf niet hadden kunnen bedenken. En wij soms ook niet…. Er ontstaan steeds meer nieuwe functies, dat is leuk!’’
Kiezen scholieren ook voor een vaste baan in de glastuinbouw?
‘’Het is belangrijk te laten zien aan scholieren dat er meer is dan ‘bladsnijden’. Het is niet zo dat ze direct denken, hé dat bladsnijden wil ik heel mijn leven blijven doen. Op zo’n jonge leeftijd mag je echter volgens de wet niet veel meer doen. Dus hierdoor krijgen ze een vrij eenzijdig beeld. We zijn vorig jaar begonnen met Go Go Greenhouse tours. We hebben kleine groepjes met jongeren een aantal bedrijven laten zien in de keten van de tuinbouw. Ze hebben hier per bedrijf een rondleiding gekregen voor een breder beeld. Het gaat erom dat ze op het punt staan een richting te kiezen, ze met een positief gevoel terugkijken op die bedrijfsbezoeken. We hebben de bedrijven NL-jobs (ons uitzendbureau) . Greenpack (ons logistieke bedrijf). Harvest House (onze verkoop/marketingorganisatie) en Food Fellows (verkoopt soepen, sauzen van overgebleven vruchtgroenten) bezocht. Ze hebben bij Food Fellows een kookworkshop gehad als afsluiting. We kunnen deze kinderen niet ‘overhalen’, maar het gaat om het laten zien van de mogelijkheden en een goed gevoel! Dit willen we nu ook weer organiseren deze zomer, maar we moeten even bekijken wat wel en niet kan in verband met de maatregelen van het coronavirus in te dammen.’’
Over corona gesproken, welke impact heeft het op werken met scholieren?
‘’We hebben sinds de scholen sloten, meer scholieren gehad die willen werken. Vaak hoeven ze niet elke dag naar school en komen ze dan ook doordeweeks werken. We hebben onze medewerkers goed geïnformeerd over de richtlijnen binnen het bedrijf. We hebben pauzes in shifts, zodat er niet teveel mensen in de kantine zitten zodat ze 1,5 meter aan kunnen houden. Verder hebben we weinig aanpassingen hoeven doen, omdat we alle nodige hygiënemaatregelen al hadden genomen om het tomatenvirus buiten de deur te houden. Voor ons was de overgang minder groot dan voor andere teelten of sectoren.