“Iedereen wil dat je eerlijk bent…. Maar hebben er problemen mee als je de waarheid zegt”, een interessante quote! Maar waarom durven mensen dan niet eerlijk te zijn?
Ik was afgelopen week op een HR- beurs in Den Haag. Eén van de presentaties ging over dit onderwerp. Er werd een filmpje getoond over test met brownie-etende kinderen. https://youtu.be/FiWqizq9CK0
Een jongetje bakte brownies volgens het recept van z’n lievelingsoma en er waren brownies uit de supermarkt. Een groep kinderen werd gevraagd te proeven welke ze het lekkerst vonden. In de brownies van oma werd zout gedaan (!) De kinderen kregen van het jongetje ook nog eens een dollar voor hun hulp. Hoe vies de brownies van oma ook waren, ze wilden het jongetje niet kwetsen, teleurstellen, ze hadden het gevoel iets aardigs terug te moeten doen en ‘pleasden’ hem door te zeggen dat ze brownies van oma het lekkerste vonden. Terwijl het jongetje natuurlijk wist dat ze niet eerlijk waren… De kinderen wilden ook zeker geen tweede stukje.
Wat leert dit experiment ons?
Dat dit niet alleen in dit experiment met kinderen zo gaat, maar ook onbewust gedrag is van volwassen mensen. Ja, dat lees je goed. Dagelijks pleasen we, omdat dit makkelijker is dan eerlijk zijn. Pubers hebben dit gedrag trouwens minder is mijn ervaring, die zitten in een levensfase waarbij de wereld om hen draait en zeggen zonder pardon, ‘Mam, je ziet er echt niet uit zo!” Duidelijk. Makkelijk. Dan weet je wat je te doen staat.
Terug naar de volwassenen; Hoeveel mensen reageren er positief op een ‘vreselijke’ nieuwe foto op social media van ‘een vriend’? Reacties als ‘cutie’, ‘lekker ding’, ‘knappie’, ‘mooierd’, etc. Terwijl ‘iedereen’ in real life denkt, jeetje, wat is er met jou gebeurt? We zien het allemaal dagelijks gebeuren. En hoeveel kledingverkopers zijn er die alles aanprijzen om maar wat te verkopen, terwijl iedereen denkt als je met je nieuwe outfit op straat loopt, ‘jeetje waar is dit in hemelsnaam mis gegaan?’ Hoe blij zijn we met een verkoper die een eerlijke mening heeft? We willen er toch op ons best uitzien!
Hoe komen we eerlijk voor onze mening uit? Hoe doen we dit met respect? Wanneer doen we dit wel en wanneer niet? Wat bereiken we ermee? Kan iemand iets met onze mening? Hoe gaan we het zeggen? Dat zijn vragen waar we van te voren goed over na moeten denken. Het is niet de bedoeling iemand te kwetsen. Met ‘eerlijk’ bedoel ik dan ook dat we het beste met iemand voor hebben, iemand oprecht willen helpen, iemand beter willen laten worden…. Iemands oprechte mening is wellicht niet leuk op dat moment, maar als we er beter van worden, moeten we toch eigenlijk juist blij zijn? Het is eigenlijk een cadeautje. Dat is toch geweldig!
Als ik naar mezelf kijk, geef ik over het algemeen m’n eerlijke mening of ik zeg gewoon niks. Dat ‘niks zeggen’ vind ik beter dan iets zeggen wat ‘kolder’ is. Ik heb namelijk graag dat mensen dit bij mij ook doen; zeg wat je ervan vindt of hou je mond. Maar geen sociaal wenselijk-gedrag waardoor ik uiteindelijk ‘benadeeld’ wordt. Dat vind ìk namelijk niet eerlijk 😉
Hoe werkt dat in bedrijven? Aan pleasers en meelopers heeft een bedrijf doorgaans niet veel. Op sommige dagen zal dit voor een werkgever de ideale wereld lijken. Echter hoever komt een bedrijf hiermee? Niet ver. Bedrijven hebben mensen nodig met een eigen mening, een eigen visie. Zo kunnen we samen tot de beste resultaten komen. Want niemand alleen heeft de wijsheid in pacht. Samen kunnen we veel verder komen, samen kunnen we groeien.